CÁC CHÍNH SÁCH MỚI THÚC ĐẨY PHÂN KHÚC NHÀ Ở XÃ HỘI VỀ PHÁP LUẬT
CÁC CHÍNH SÁCH MỚI THÚC ĐẨY PHÂN KHÚC NHÀ Ở XÃ HỘI VỀ PHÁP LUẬT
I. CƠ SỞ PHÁP LÝ CHUNG
Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025.
Luật Đất đai năm 2024 cũng sẽ có hiệu lực đồng thời, bổ sung nhiều quy định quan trọng liên quan đến đất dành cho phát triển nhà ở xã hội.
Các nghị định hướng dẫn thi hành hiện đang được Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện, dự kiến ban hành vào cuối năm 2024.
II. CHÍNH SÁCH MỚI NỔI BẬT
-
Quy định bắt buộc dành quỹ đất cho nhà ở xã hội
Tỷ lệ bắt buộc là 20 phần trăm diện tích trong các dự án nhà ở thương mại hoặc khu đô thị phải dành để xây dựng nhà ở xã hội.
Trường hợp không bố trí quỹ đất, chủ đầu tư phải nộp khoản tiền tương ứng vào Quỹ phát triển nhà ở xã hội. -
Khuyến khích phát triển độc lập các dự án nhà ở xã hội
Chính phủ cho phép các chủ đầu tư được triển khai các dự án nhà ở xã hội độc lập, không cần gắn liền với khu đô thị.
Các địa phương được phân quyền xét duyệt nhanh các dự án nhà ở xã hội, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính bắt đầu từ ngày 1 tháng 7 năm 2024. -
Ưu đãi tài chính và thuế
Miễn tiền sử dụng đất và tiền thuê đất trong suốt thời gian dự án nhà ở xã hội được triển khai.
Chủ đầu tư được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp khi xây dựng nhà ở xã hội.
Gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng được triển khai từ năm 2023 tiếp tục được mở rộng, với lãi suất ưu đãi từ 4 phẩy 8 đến 5 phần trăm mỗi năm cho cả chủ đầu tư và người mua. -
Nới lỏng điều kiện cho người mua nhà ở xã hội
Theo quy định mới trong Luật Nhà ở 2023, người dân chỉ cần chưa sở hữu nhà ở và có thu nhập không thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân là có thể được xem xét mua nhà ở xã hội.
Không bắt buộc có hộ khẩu tại nơi mua nhà, chỉ cần có hợp đồng lao động hoặc cư trú hợp pháp.
III. CHÍNH SÁCH VỀ ĐẤT ĐAI VÀ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG
Luật Đất đai 2024 yêu cầu các địa phương lập kế hoạch sử dụng đất riêng cho nhà ở xã hội, ưu tiên tại các đô thị loại một, loại hai và khu công nghiệp.
Nhà nước có thể ứng vốn để thực hiện giải phóng mặt bằng, sau đó bàn giao đất sạch cho nhà đầu tư, nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.
IV. KIỂM TRA VÀ GIÁM SÁT
Bộ Xây dựng và các Sở Xây dựng tại địa phương sẽ thực hiện các công tác sau:
-
Thanh tra việc bố trí quỹ đất và phân phối nhà ở xã hội đúng đối tượng.
-
Xử lý nghiêm các hành vi sai phạm như cho thuê hoặc mua bán nhà ở xã hội không đúng đối tượng, trục lợi chính sách.
-
Ứng dụng công nghệ số và định danh cá nhân thông qua hệ thống VNeID để kiểm soát việc giao dịch nhà ở xã hội, tránh đầu cơ và tích trữ.
V. THÍ ĐIỂM VÀ MÔ HÌNH MỚI
-
Thí điểm mô hình nhà ở xã hội cho thuê dài hạn
Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng được chọn làm địa phương thí điểm mô hình nhà ở xã hội chỉ dành cho thuê với thời hạn lên đến 30 năm, giá thuê phù hợp với người có thu nhập thấp. -
Mô hình hợp tác công tư PPP
Luật Đầu tư năm 2020 cùng các chính sách mới cho phép triển khai các dự án nhà ở xã hội theo hình thức hợp tác công tư.
Trong đó, nhà nước hỗ trợ về mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật, còn nhà đầu tư đảm nhận xây dựng và vận hành.
VI. NHỮNG KHÓ KHĂN CẦN KHẮC PHỤC
Mặc dù có nhiều chính sách mới được ban hành, phân khúc nhà ở xã hội vẫn đối mặt với một số khó khăn lớn như sau:
-
Thủ tục hành chính tại nhiều địa phương vẫn còn rườm rà, thiếu thống nhất.
-
Tỷ suất lợi nhuận thấp khiến doanh nghiệp chưa thật sự mặn mà tham gia.
-
Nhiều người dân còn chưa nắm rõ điều kiện và quy trình để được mua nhà ở xã hội.
-
Việc quản lý và giám sát chưa hiệu quả, dẫn đến tình trạng chuyển nhượng không chính thức, mua bán sai đối tượng.
VII. KẾT LUẬN
Các chính sách pháp luật mới đã góp phần tạo dựng hành lang pháp lý đầy đủ, minh bạch và khuyến khích mạnh mẽ việc phát triển nhà ở xã hội tại Việt Nam. Trong bối cảnh giá nhà vẫn cao hơn nhiều so với khả năng chi trả của người lao động, nhà ở xã hội không chỉ là giải pháp an sinh mà còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị bền vững, ổn định dân cư và giảm bất bình đẳng trong tiếp cận nơi ở.
